Đề xuất xây phố bị “lãng quên”

Chung cư Gamuda Gardens

Đã 18 năm trôi qua nhưng đến nay ông Đào Văn Bầu, nguyên Phó Giám đốc Sở Địa chính Nhà đất Hà Nội (nay là Sở Tài nguyên Môi trường Hà Nội) vẫn đau đáu với đề xuất mở đường đi kèm với xây dựng tuyến phố. Đề xuất của ông đã được tập thể lãnh đạo Sở thông qua và thống nhất trình UBND thành phố năm 1999 và dự án đầu tiên được đề xuất thực hiện theo phương thức này chính là “con đường đắt nhất hành tinh” Kim Liên – Ô Chợ Dừa. Theo đó, để giảm khó khăn trong quản lý trật tự xây dựng, tạo cảnh quan văn minh đô thị và đặc biệt là giảm chi phí mở đường, sẽ khai thác giá trị địa tô khi đấu giá quỹ đất hai bên đường.

Chung cư Gamuda Gardens

Theo tính toán của ông Bầu, nếu thực hiện theo phương án đề xuất thì khi mở đường sẽ thu hồi thêm hai bên đường mỗi bên 50m. Quỹ đất này chia làm hai phần bằng một tuyến đường nội bộ, một phần sát mặt đường lớn thì đấu giá xây dựng các công trình lớn, thiết kế đẹp và hiện đại. Phần còn lại sẽ dùng vào việc tái định cư cho chính những người trước đây ở mặt đường phải di dời dành đất xây đường. Làm như vậy sẽ bớt đi tình trạng bất công giữa người phải di dời và những người có nhà phía sau trong ngõ ngách bỗng dưng ngày đẹp trời lại ra mặt đường. “Người ở mặt đường được tái định cư tại chỗ, vẫn ở nhà mặt đường tuy có thể nhỏ hơn. Tranh chấp, khiếu kiện cũng sẽ bớt đi. Người dân sẽ vui vẻ với việc mở đường”, ông Bầu nói.

Ông Bầu cho biết thêm, sở dĩ đường Kim Liên – Ô Chợ Dừa bị dư luận phê phán nhiều vì chỉ vỏn vẹn có 1km đường nhưng chi phí tại thời điểm năm 2000 đã lên tới 1.000 tỷ đồng (tương đương 1 tỷ đồng/1m đường). Trong đó hơn 90% chi phí phải đi lo giải phóng mặt bằng, đền bù. Theo đề xuất của ông Bầu, nếu đấu giá quỹ đất hai bên tuyến đường này thời điểm đó đã thừa tiền để làm đường; đồng thời, tiền bồi thường cho nhà trong ngõ cũng giảm rất nhiều.

Chung cư Gamuda Gardens. Hà Nội chi hàng trăm nghìn tỷ mở đường nhưng lại “quên” việc xây phố

Chưa triển khai quyết liệt

Nhưng vì sao đề xuất của ông Đào Văn Bầu khi đó đã được Sở Địa chính nhà đất ủng hộ lại không đi vào thực tế? “Đến bây giờ cũng không ai trả lời tôi. Lúc đó nộp lên lãnh đạo UBND thành phố nói sẽ xem xét. Không có ai chê nhưng cũng không có ai trả lời”, ông Bầu cho biết. Bản thân đã có hàng chục năm làm giám đốc một doanh nghiệp nhà nước về phát triển nhà ở, xây dựng hàng ngàn căn hộ như Giảng Võ, Thành Công, Kim Liên, Trung Tự,… nên ông Bầu rất xót xa khi thấy giá trị địa tô của nhà nước lại rơi vào tay tư nhân.

Thực tế kể từ sau khi đề xuất của ông Bầu không được chấp thuận đến nay, hàng trăm tuyến đường mở ra đều phát sinh hàng trăm trường hợp nhà siêu mỏng, siêu méo. Việc nhà dân tự xây bám kinh doanh mặt đường nhỏ lẻ, thiếu quy hoạch sắp xếp đã tạo ra nhiều hệ luỵ xấu về quản lý đô thị.

Năm 2012, Quốc hội đã thông qua Luật Thủ đô. Khoản 3, Điều 9 của Luật này quy định rõ, khi triển khai dự án phát triển đường giao thông theo quy hoạch đã được phê duyệt, cơ quan có thẩm quyền của TP. Hà Nội; đồng thời, tổ chức thu hồi đất hai bên đường để sử dụng theo quy hoạch. Việc thu hồi đất trong trường hợp này được áp dụng như trường hợp thu hồi đất trong cùng dự án. Trường hợp quy hoạch có xây dựng nhà ở tái định cư tại chỗ hoặc thực hiện dự án sản xuất, kinh doanh thì ưu tiên cho người có đất bị thu hồi được tái định cư hoặc tham gia dự án sản xuất, kinh doanh đó